De stille risico's van een verhoogd cholesterol

Het grote probleem met cholesterol? De meeste mensen hebben geen flauw benul van wat hun cholesterolwaarden zijn. En dat maakt het makkelijk om te negeren. We weten wel dat we niet te vet mogen eten en dat bepaalde voedingsmiddelen onze slechte cholesterol verhogen, maar het blijft toch een beetje een 'ver-van-mijn-bed-show'. Vooral slanke mensen zijn doorgaans helemaal niet bezig met hun cholesterol. Want: te veel cholesterol is iets dat alleen bij mensen met overgewicht voorkomt. Toch? Vergis je niet, ook slanke mensen kunnen te veel slechte cholesterol (LDL) hebben.

Cholesterol en bloeddruk: een gevaarlijke combinatie

Wist je dat er een sterke link bestaat tussen cholesterol en hoge bloeddruk? Beide factoren kunnen elkaar versterken en samen je risico op hart- en vaatziekten verhogen. Als je cholesterol te hoog is, ontstaan er afzettingen in je bloedvaten die deze vernauwen. Je hart moet dan harder werken om het bloed door je lichaam te pompen, wat leidt tot een hogere bloeddruk.

Dit is vooral zorgwekkend voor vrouwen in de overgang, die vaker last hebben van hoge bloeddruk en veranderende cholesterolwaarden. De hormonale veranderingen tijdens de overgang kunnen namelijk invloed hebben op je lipidenbalans en je hartgezondheid.

Wat is cholesterol eigenlijk?

Cholesterol is een vetachtige stof die onmisbaar is voor je lichaam. Het is een belangrijke bouwstof voor celwanden, hormonen, gal en vitamine D, en wordt grotendeels aangemaakt door je lever met behulp van verzadigde vetten.

HDL en LDL: het verschil dat je gezondheid bepaalt

Veel mensen denken dat cholesterol per definitie slecht is. Niets is minder waar! Er is een groot verschil tussen goede en slechte cholesterol:

• HDL-cholesterol (het 'goede'): Werkt als een opruimer die overtollig cholesterol uit je weefsels opneemt en terugbrengt naar je lever, waar het afgebroken wordt. Een hoge HDL-waarde (boven 40 mg/dl) beschermt je tegen hart- en vaatziekten.
• LDL-cholesterol (het 'slechte'): Vervoert cholesterol vanuit je lever naar je weefsels. Te veel LDL kan leiden tot ophopingen in je bloedvaten, wat het risico op aderverkalking verhoogt. Ideaal ligt je LDL onder 100 mg/dl.

De totale cholesterolwaarde ligt idealiter onder de 200 mg/dl. Bij waarden hierboven is het verstandig om actie te ondernemen, zeker als je al last hebt van hoge bloeddruk.

Je cholesterol verlagen? Maak komaf met deze 5 slechte gewoontes!

1. Doorbreek een zittend leven

Beweging is dé sleutel tot een gezonde bloedsomloop én betere cholesterolwaarden. Regelmatige lichaamsbeweging stimuleert je hart, verbetert de doorbloeding in je benen en verhoogt je goede HDL-cholesterol, terwijl het je slechte LDL-cholesterol verlaagt. Je hoeft niet meteen een marathonloper te worden: dagelijks 30 minuten matig intensief bewegen volstaat al.

2. Stop met roken voor gezondere bloedvaten

Roken verlaagt je goede HDL-cholesterol en verhoogt tegelijkertijd je slechte LDL-cholesterol. Bovendien veroorzaakt roken ontstekingen in je bloedvaten en maakt het je bloed stroperiger, wat je risico op bloedstolsels vergroot. Stoppen met roken kan al binnen enkele weken leiden tot een verbeterde bloedsomloop en binnen een jaar je risico op hartproblemen aanzienlijk verminderen.

3. Verminder bewerkt voedsel in je voedingspatroon

Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals worst, harde kazen en kant-en-klaarmaaltijden bevatten veel verzadigde vetten en transvetten. Kies in plaats daarvan voor verse, onbewerkte voeding rijk aan onverzadigde vetten, zoals olijfolie, noten, zaden en vette vis.

4. Verhoog je vezelinname

Oplosbare vezels, zoals in haver, gerst, peulvruchten, appels en bessen, binden zich in je darmen aan cholesterol en helpen het uit je lichaam te verwijderen. Streef naar minimaal 30 gram vezels per dag; havermout als ontbijt is een eenvoudige start.

5. Beperk je alcoholconsumptie

Overmatig alcoholgebruik kan je triglyceridenwaarden verhogen en vetophoping in je lever veroorzaken. Voor je hartgezondheid is het beter om alcohol met mate te gebruiken: maximaal één glas per dag voor vrouwen en twee voor mannen.

De belangrijke rol van je lever bij cholesterolregulatie

Je lever produceert ongeveer 80% van alle cholesterol in je lichaam en reguleert de cholesterolbalans in je bloed. Een gezonde lever is daarom essentieel voor gezonde cholesterolwaarden.

Factoren die je lever kunnen belasten zijn overmatig alcoholgebruik, te veel suiker en geraffineerde koolhydraten, bepaalde medicijnen en overgewicht. Door je lever te ondersteunen met een evenwichtig voedingspatroon en voldoende hydratatie help je je lichaam cholesterol efficiënter te verwerken.

Speciale aandacht: cholesterol en de overgang

Tijdens de overgang kan de daling van oestrogeen leiden tot verhoogde LDL-waarden en verlaagde HDL-waarden. Samen met een verhoogde bloeddruk vergroot dit het risico op hart- en vaatziekten.

Symptomen om alert op te zijn:

• Hartkloppingen tijdens de overgang
• Een opgejaagd gevoel
• Hartbonzen, vooral in bed
• Het gevoel van je hartslag in je oor

Met gerichte voeding, beweging en natuurlijke ondersteuning kun je deze overgangsklachten verlichten en tegelijk je cholesterol in balans houden.

Ben je bezorgd over je cholesterol of bloedsomloop? Raadpleeg een zorgprofessional voor een juiste diagnose en persoonlijk advies.

Veelgestelde vragen over cholesterol